TÜRK TARİHİNİN EN HIRÇIN FEDAİSİ
KURŞUNA DİZİLİRKEN ATEŞ EMRİNİ KENDİ VEREN ADAM
YAKUP CEMİL
Yiğitliği ve mertliği romanlara konu, ismi şairlere ilham kaynağı olmuş, Enver Paşa'nın fedaisi, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün silah arkadaşı, İttihatçıların belalı silahşoru, Teşkilat-ı Mahsusa'nın efsane ismi, 1883 İstanbul Yenibahçe semtinde doğdu, babası Ahmed Bey, annesi Nazik Hanım, babası tütün ticareti ile uğraşan bir tacir ve aynı zamanda kaçakçı, Çerkez asıllı Osmanlı Subayı Yedek Binbaşı YAKUP CEMİL,
1903'te teğmen rütbesiyle harp okulundan mezun olduktan sonra, neredeyse bütün bir Osmanlı coğrafyasını dolaştı. Balkanlardan Bağdat'a ve hatta İran'a kadar, birçok bölgede görev yaptı.
1911'de İtalya'nın işgaline maruz kalan Libya'yı kurtarmak için, Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal'in yanında halkı, düşmana karşı örgütlemede görev aldı. O gece karargâhta düşmana bilgi satan kendinden rütbeli Teğmen Şükrü'yü başından vurarak öldürdü. Mustafa Kemal, onun bu disiplinsiz hareketini hiç sevmedi.
İhanet gördüğü yerde Yakup Cemil'i durdurmak imkânsız. Gayri nizami harp tecrübesine sahip, oldukça etkili bir asker. İsyan bastırmada, isyan çıkartmada, bu isim üstüne yok.
Rumeli'de dağlarda Enver Paşa'nın hemen arkasındaydı. Bab-ı Ali binasına ilk giren baskıncılar arasındaydı. Enver Paşa'ya hakaret etmesi üzerine gözünü kırpmadan Harbiye Nazırını vuran da, Yakup Cemil'di.
1914'te Teşkilat-ı Mahsusa'nın resmen kurulmasıyla bu kuruma alındı ve ilk görev yeri olarak da Doğu Anadolu Bölgesi belirlendi.
Yakup Cemil, kendine mahkumlardan ordu kurardı. Son adamlarını, ünü bütün imparatorluğa yayılmış ve günümüze kadar da gelmiş olan Sinop Zindanlarından devşirir. Hepsi birbirinden belalı, hepsi birbirinden tehlikeli iki bin adam, bu adamlarla Doğu'da, isyanlara karşı, çok büyük mücadeleler verdi. Yargısız infazlar yaptığı iddiasıyla görev yeri sık sık değişti. Tehcir süresinde emrini verdiği bazı komitacıların yargısız infaz iddiası nedeniyle bu görevinden de alındı.
Yeni görev yeri olan Bitlis'te, emirleri ihlal edip çıkan isyanlara karşı aşırı sert davrandığından dolayı, bu sefer de Bağdat'a gönderildi. Bağdat'tan sonra, İstanbul'a döndü.
Sinop zindanında mahkumlara, "berberler bir adım öne çıksın" der. Çıkanlara sorar, "kaç kellen var?" diye. Mahkumlar sayar, "bir, üç, beş" diye, 14 adam öldüreni seçer, "beni sen tıraş edeceksin, sen özel berberimsin" der.Berberin gözü kanlı, Yakub Cemil'in gözü kara. Usturanın sapı katilin elinde, ağzı, Yakup Cemil'in gırtlağında. Ölümle liderlik arasındaki süre saniyeden de kısa. 14 leşli özel berber, Yakub Cemil'in yüzünü sabunlamada, 2 bin kanlı katil sahneyi izlemede ve Yakub Cemil sandalyede ayak ayak üstüne atmış, tütününü tüttürmede. O sandalyenin üstünde, o usturanın ucunda ve o 2 bin kanlı katilin huzurunda, insanlara liderlik dersi vermekte böyle biriymiş Yakup Cemil,
İttihat Terakki'nin, Talat ile Enver'i arasında, duygusuyla hareket eden Yakup Cemil, akıl gerektiren İstanbul siyasetinin kurbanı olur. Göğsünde devletin Liyakat Nişanı'nı taşıyan adam, İttihat Terakki ile ters düşer. "Ülkeyi Mustafa Kemal'den başkası kurtaramaz" der.
Talat Bey grubunun Enver Paşa'yı kandırması sonucunda hükümeti devirmeye teşebbüs ve Enver Paşa'ya suikast suçlamasıyla, tutuklanır. Enver Paşa, eski fedaisinin idam edilmesinden yana değil. Ancak Enver Paşa'nın yurt dışında bulunmasını fırsat bilen Talat Paşa, Yakup Cemil'in idamına karar verdi.
11 Eylül 1916 tarihinde Yakup Cemil, Beyazıt'tan Kağıthane'ye idama yaya olarak götürülürken yolda bir karpuz arabasını çevirmiş, "asker evlatlarım susamışlardır" diyerek, idam mangasına karpuz ısmarlar. Karpuzlar yendikten sonra idam edilecek yere gelinir. İdam mangası, kendilerine verilen ateş emrini, Yakup Cemil'e olan derin sevgi ve saygıdan dolayı yerine getiremez. Ateş emri, ikinci defa tekrarlanır. Asker, yine ateş etmez. Yakub Cemil, askerin baş kaldıracağını ve orduya ikilik gireceğini anlar ve askere "nişan al!" diye kendi emir verir. Asker eski komutanının emrine derhal uyarak, nişan alır. "Ateş" deyince, silahlar patlar.
Yakup Cemil,'in vücuduna tam14 kurşun isabet eder ve yarım saat can çekişir yerde. Vücudunda akan kanın, "önce vatan" yazdığı efsanesi yıllarca dilden dile dolaşır.
Görev yaptığı birimler, 3.Ordu, Kafkasya Cephesi, Teşkilat-ı Mahsusa, 3.Kolordu, 6.Nizamiye Piyade Tümeni, girdiği çatışma ve savaşlar; Trablusgarp Savaşı, Bab-ı Ali Baskını, Balkan Savaşları,1.Dünya Savaşı,
Ömrü cephelerde geçmiş, vatanı için ölümlerin kıyısından dolaşmış bir insan, orduya ikilik girmesin ve bir fitneye sebep olmasın diye kendine ateş emri verdirir.
Araştırma ve kaynaklar internet sitelerinden yapılan incelemeler neticesinde derlenerek hazırlanmıştır. 16.02.2025
