İRAN'DA SİLAHLI VE SİYASÎ BİR HAREKET
PJAK TERÖR ÖRGÜTÜ
PJAK, tam adı ile Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (Kürtçe: Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê), İran ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt milliyetçisi silahlı örgüt. PJAK; Türkiye, İran, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Kürdistan İşçi Partisinin (PKK) üyesi olduğu Kürdistan Topluluklar Birliğinin (KCK) üyesidir.
İran'da bulunan askeri hedeflere ve sivillere karşı silahlı eylemler yapan örgüt, 2003 yılında Hacı Ahmedi adlı kişi tarafından kurulmuştur. İdeolojisi, demokratik konfederalizmdir. İran resmî haber ajansı İRNA'nın haberine göre, 12 Ocak 2009 tarihinde İran'ın baskılarına daha fazla direnemeyen PJAK'ın "Türkiye, İran, Suriye ve Irak'a yönelik faaliyetlerine son verdiği" iddia edilmiştir. Bu iddialara karşın PJAK'ın günümüzde hâlen eylemlerine devam ettiği belirtilmektedir. 06 Ağustos 2022 tarihinde Türkiye'nin Kamışlı'ya yaptığı hava saldırısında PJAK'ın üst düzey komutanlarından ve Doğu Özgürlük Örgütü (KODAR)'ın eski eş başkanı Rezan Cavid’in öldüğü, Finansal kaynakları; İran Hükümeti, PJAK'ın Amerika Birleşik Devletleri'nden maddi ve askeri destek aldığını savunduğu, ABD basınında yer alan bazı haberlere göre, ABD ordusu PJAK ile irtibat kurup İran hakkında istihbarat topladığı, alınan bilgiler karşılığında PJAK'a para verildiği, örgütün de bu parayla silah ve casus temin ettiği iddia edildiği, Doğu Kürdistan Savunma Birlikleri, (Kürtçe: Yekîneyên Parastina Rojhilatê Kurdistan) veya Kürtçe adından kısaltılarak YRK, İran'da faaliyet yürüten PJAK'ın silahlı kanadı, İran'da askeri hedeflere karşı silahlı eylemler yapan örgüt, 2004 yılından bu yana İran askerleri ile çatışmalar yaşamaktadır.
Kadın Savunma Güçleri, YRK'nin kadın milislerden oluşan Kadın Savunma Güçleri (Kürtçe: Hêzên Parastina Jinê; HPJ) kadın örgütlenmesi de mevcuttur. Kadın Savunma Güçleri, Örgüt, Geneva Call adlı sivil toplum örgütünün çağrısı ile 2015 yılında diğer Kürt örgütler ile bir araya gelerek çatışmalarda çocukları kullanmayacaklarını beyan ettikleri anlaşmaya imza atmışlardır.
İşçileri kaçırma iddiaları, PJAK'ın, İran ve çevresinde iş bulmak umuduyla Avrupa'ya gitmek isteyen işçileri kaçırıp, zorla kendi kamplarına götürdüğü ve orada kendi düşüncelerini empoze edip, işçileri kendi çıkarları doğrultusunda kullandığı iddia edildiği, Türk medyasına konuşan mağdur bir İranlı: "Terör örgütleri hayatımın en iyi 14 yılını aldı. Beni haberim olmadan terör kampına götürdüler. Onlar beni zor koşullarda tutarak kendi düşüncelerini empoze ediyorlar, HMTÖ yani münafıklar, PJAK gençlerin içinde pusuya yatıyor. Onları sıkıntılı durumda kaldıkları sırada tuzağa düşürmek ve kendi çıkarları için kullanmak istiyorlar. Ben de bu grupların eylemlerinin mağduruyum. Onların cinayetlerini kendi gözlerimle gördüm ve uzun yıllar o korkunç kamplarda yaşadım. Tüm hükümetlerden dünyanın bu terör gruplarından kurtulması için terörle mücadeleyi çok ciddi bir şekilde sürdürmelerini istiyorum.” Dediği,
İran’ı vuran İsrail’in amacının bu ülkede uzun soluklu iç savaş çıkararak PEJAK merkezli bir terör koridoru kurmak ve Türkleri hedef alan soykırım yapmak olduğu bilinmektedir, bunun için terör ittifakının, Güney Azerbaycan’a saldırı maksatlı katliam mangaları kurduğu,
Gazze’de binlerce sivili katleden, Lübnan ve Suriye’nin ardından İran’a saldıran İsrail’in asıl hedefinin ülkenin nükleer kabiliyetini yok etmek değil, uzun soluklu bir iç savaş çıkarıp PEJAK merkezli bir terör koridoru kurmak ve Türkleri hedef alan soykırım yapmak olduğunun söylendiği,
Bunun için KOMELE, KDP-İ ve PEJAK’ın Güney Azerbaycan’a saldırı amaçlı katliam mangaları kurduğu,
İsrail Saldırıları, PEJAK Planları ve Güney Azerbaycan, İran'daki Türk Varlığına Yönelik Tehditler
1. Güney Azerbaycan ve Tebriz: Stratejik Hedef Mi? Tebriz, yüzyıllardır Güney Azerbaycan Türklerinin siyasi, kültürel ve demografik merkezi olmuştur.
Son yıllarda İsrail'in özellikle Tebriz civarındaki askeri hedefleri bombalaması, sıradan bir operasyon olmanın ötesinde, bölgedeki Türk varlığının hedef alındığına dair kuşkuları artırmıştır. Bu saldırılar, sadece nükleer tesisleri ya da silah depolarını hedef almadığı, aynı zamanda Türklerin yoğun olarak yaşadığı alanlara yöneldiği gözlemlenmektedir.
2. PEJAK ve Bölgesel Dizayn: BOP'un İran Ayağı ABD'nin Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) kapsamında Irak ve Suriye'de izlenen politika, etnik ve mezhepsel ayrımlarla bölgelerin yeniden dizayn edilmesine dayanmıştı. Aynı senaryonun İran'da da hayata geçirilmek istendiği düşünülmektedir. PEJAK'a destek verilerek, Güney Azerbaycan'da Türk nüfusu tasfiye edilmek istenmektedir. Yerlerine PEJAK unsurlarının yerleştirilmesi bölgesel dengeleri değiştirecektir.
3. Mezhepsel Yönlendirme ve Türk Kimliğine Saldırı İran'daki Türkler çoğunlukla Şii inanca mensuptur. Genellikle Sünni kimliği üzerinden konumlandırılmaktadır. Bu durum, mezhepsel bir propagandayla Türklerin karşısına çıkarılmaya çalışılmakta ve bir "mezhep savaşı" algısı yaratılmaktadır. Ancak gerçek hedefin, mezhep değil, etnik temizlik ve demografik değişim olduğu iddia edilmektedir.
4. Kaşkay Türkleri ve Şiraz: Göz Arası Edilen Bir Halk İran'ın güneyinde yaşayan Kaşkay Türkleri, tarih boyunca merkezi yönetimlerin baskısına maruz kalmış bir topluluktur. Bugün Şiraz civarındaki bu Türk varlığı da hedef haline gelmiştir. İsrail'in Şiraz'daki saldırılarının, Kaşkay Türklerinin yoğun olduğu alanlara denk gelmesi dikkat çekmektedir. Bu durum, saldırıların sadece askeri hedefli olmadığına, aynı zamanda etnik arka planı olan bir politikayla yürütüldüğüne işaret etmektedir.
İran'daki Türk varlığının hedef alınması, sadece o bölgede değil, tüm Türk dünyasının geleceği için bir tehdit olarak görülmelidir.
Bu nedenle gerek sivil toplum, gerek akademi, gerekse siyaset düzeyinde daha bilinçli ve aktif bir yaklaşım sergilenmesi gerekmektedir.
Araştırma ve kaynaklar açık kaynak internet sitelerinden yapılan incelemeler neticesinde derlenerek hazırlanmıştır. 30.06.2025
